Τα συμπτώματα της ασθένειας είναι: εκτεταμένο κιτρίνισμα των κορυφών, εσωτερικό μαύρισμα του ξύλου και φύλλα που αποκτούν κυλινδρικό σχήμα.

«Δεν έχουμε δει ποτέ κάτι παρόμοιο στην ιστορία της ιταλικής Γεωργίας», αναφέρει ο Αντόνιο Γκουάριο, διευθυντής του Παρατηρητηρίου Φυτοπροστασίας της Απουλίας. Ήδη έχουν αποφασιστεί αυστηρότατα μέτρα για να περιοριστεί η επιδημία που θεωρείται επικίνδυνη για την ελαιοκαλλιέργεια στην Ιταλία και όλη τη Μεσόγειο, ενώ θα γίνουν εκριζώσεις στην περιοχή εξάπλωσης, εντός της οποίας υπάρχουν 600.000 ελαιόδεντρα.

Η πρώτη αναφορά στον Ευρωπαϊκό και Μεσογειακό Οργανισμό Φυτοπροστασίας (ΕΡΡΟ) στα μέσα Οκτωβρίου. Έρευνες από το Πανεπιστήμιο του Μπάρι σε προσβεβλημένα δέντρα έδειξαν την ύπαρξη μυκήτων του γένους Phaeoacremonium, με πιο συχνά τα είδη P. Parasiticum, P. rubrigenum, P. aleophilum και P. alvesii. Σύμφωνα με το ιταλικό γραφείο του ΕΡΡΟ, πρόκειται για την πρώτη φορά που οι μύκητες P. parasiticum και P. alvesii εντοπίζονται σε ελαιόδεντρα στην Ιταλία.

Ωστόσο, μοριακή ανάλυση έδειξε ότι τα εν λόγω δέντρα ήταν προσβεβλημένα κι από το βακτήριο Xylella fastidiosa, που έχει επίσης προσβάλει αμυγδαλιές (Prunus dulcis) και πικροδάφνες(Nerium oleander)  που φύτρωναν στους ελαιώνες της περιοχής. Αυτές τις μέρες γίνεται επιπλέον έρευνα για να ταυτοποιηθεί το ακριβές βακτηριακό στέλεχος, να αξιολογηθεί η παθογενετικότητά του και να εντοπιστούν οι ξενιστές που το μεταφέρουν.

Η  Xylella fastidiosa μπορεί να προσβάλει πάνω από 100 είδη δέντρων, συμπεριλαμβανομένης της ελιάς και στο παρελθόν, ο γενότυπος Α (ο οποίος προσβάλλει την αμυγδαλιά αλλά όχι το αμπέλι) είχε εντοπιστεί στην Καλιφόρνια.

Ο Ιταλός ευρωβουλευτής Ραφαέλε Μπαλντασάρε, με ερώτησή του ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επείγουσα βοήθεια για να αντιμετωπιστεί ένας «ιδιαίτερα επικίνδυνος παράγοντας που δεν είχε ποτέ εντοπιστεί στην Ευρώπη, αλλά ο οποίος, στην Αμερική και την Ασία, έχει προσβάλει διάφορα είδη φυτών, όπως αμπέλια και εσπεριδοειδή, με συνέπεια σημαντικές απώλειες για τον γεωργικό τομέα και την οικονομία».

«Η επιδημία, η οποία ξεραίνει τα δέντρα, έχει εξαπλωθεί σε μια έκταση περίπου 80.000 στρεμμάτων, προσβάλλοντας δεκάδες χιλιάδες ελαιόδεντρα. Μετά από έρευνες και δοκιμές που πραγματοποιούνται από όλες τις υπηρεσίες και τα αρμόδια όργανα, προέκυψε με αδιάσειστα στοιχεία ότι η μόλυνση προέρχεται από ένα βακτήριο που ονομάζεται Xylella fastidiosa» είπε ο Ιταλός ευρωβουλευτής και συνέχισε: «Η τεράστια έκταση των πιο πάνω περιοχών και ο αριθμός των επηρεαζόμενων δέντρων, για να μην αναφέρουμε την εξαιρετικά ταχεία εξάπλωση του βακτηρίου, προκαλεί έντονη ανησυχία όχι μόνο για τη ζημιά που έχει ήδη γίνει, αλλά γιʼ αυτό που θα μπορούσε να προκληθεί από την περαιτέρω εξάπλωση της κρίσης, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει το υπόλοιπο της ελαιοκαλλιέργειας, καθώς και άλλων καλλιεργειών στην Απουλία, την Ιταλία και την Ευρώπη».