Το φίδι ποτέ δεν επιτίθεται αν δεν απειληθεί. Συνήθως επιτίθεται όταν τα κατοικίδια ζώα ή o άνθρωπος τα χτυπήσει ή τα πατήσει. Κατά την διάρκεια του χειμώνα τα φίδια παραμένουν στις φωλιές τους.
Στην χώρα μας δηλητηριώδες φίδι είναι η οχιά.
Το να αναγνωρίσει κανείς την οχιά δεν είναι δύσκολο, απαιτεί όμως τη γνώση της εμφάνισης της και την προσεκτική παρατήρηση.Αναγνωρίζεται συνήθως από τα χαρακτηριστικά κάθετα σχιστά μάτια, όπως της γάτας, την συγκεκριμένη ταινία ζιγκ ζαγκ που φέρει στην πλάτη, τη μικρή προεξοχή στην άκρη της μύτης, το τριγωνικό κεφάλι με φουσκωτά μάγουλα ,το πάνω μέρος του κεφαλιού της καλύπτεται με λέπια σαν λογχοειδή φύλλα το ένα πάνω στο άλλοκαι ότι το μήκος της είναι περίπου 30 έως 95 εκατοστά.
Τα δηλητηριώδη φίδια στην Ελλάδα είναι 7 και από αυτά 5 μπορούν κάτω από ορισμένες συνθήκες να γίνουν επικίνδυνα για τον άνθρωπο και για τα ζώα. Τα 5 αυτά είδη είναι οχιές που εξαπλώνονται σε διαφορετικά μέρη είναι οι εξής:
Στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και στο νομό Έβρου συναντάται η οθωμανική οχιά (Vipera xanthina), ένα εύρωστο φίδι που μπορεί να ξεπεράσει σε μήκος το ένα μέτρο.
Η οχιά της Μήλου (Macrovipera Shweizeri) εξαπλώνεται στα νησιά του συγκροτήματος της Μήλου και είναι ενδημική της Ελλάδας. Το μήκος μπορεί να φτάσει πάνω από ένα μέτρο και είναι είδος προστατευόμενο από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Το συνηθέστερο είδος οχιάς στην Ελλάδα είναι η κοινή οχιά (Vipera Ammodytes), που εξαπλώνεται σχεδόν σε όλη τη χώρα, εκτός από την Κρήτη. Το μέγεθός της δεν ξεπερνά τα 80 εκατοστά και στη μύτη της έχει ένα χαρακτηριστικό «εξόγκωμα» από φολίδες, σαν κέρατο. Το αρσενικό είναι γκριζωπό (αστρίτης), ενώ το θηλυκό έχει χρώμα κεραμιδί.
Τέλος, δύο άλλα είδη οχιάς, η Vipera Ursini και η Vipera Berus, έχουν περιορισμένη εξάπλωση στην Πίνδο και στην ορεινή Βόρεια Ελλάδα αντίστοιχα.
Παρουσιάζει φυλετικό διμορφισμό:
Τα αρσενικά έχουν χρώμα γκριζωπό
και τα θηλυκά καφετί.
Προτιμά τις βραχώδεις πλαγιές με χαμηλή βλάστηση που εκτείθενται αρκετές ώρες την ημέρα στον ήλιο. Εμφανίζεται επίσης σε ανοιχτά δάση, σάρες, σωρούς από πέτρες και σε ξερολιθιές που διαχωρίζουν καλλιεργημένες εκτάσεις. Στο νότιο άκρο εξάπλωσης της συναντάται σε περιοχές που το υψόμετρο τους κυμαίνεται από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 2500m. Δραστηριοποιείται κυρίως την ημέρα αλλά στις θερμές περιοχές μπορεί να είναι και νυκτόβια. Τρέφεται με μικρά θηλαστικά, πουλιά και σαύρες. Είναι δηλητηριώδες φίδι και το δάγκωμά του θεωρείται ότι είναι το πλέον επικίνδυνο συγκριτικά με αυτό των άλλων ειδών οχιάς που υπάρχουν στην Ευρώπη.
Το δηλητήριο των άλλων δύο ειδών (ο σαπίτης και το αγιόφιδο) είναι ήπιας τοξικότητας.
Η οχιά είναι στατικό φίδι.Δηλαδή κυνηγάει στήνωντας καρτέρι.Όταν πλησιάσει κοντά το θήραμα ή νοιώσει ότι απειλείται επιτίθεται και δαγκάνει αστραπιαία.
Όταν το φίδι δαγκώνει εγχέει περίπου1ml του δηλητηρίου. Αν υπάρχει αποτύπωμα κανονικής σιαγόνας, τότε το φίδι δεν έχει δηλητήριο. Αν η πληγή μοιάζει να έχει εκδορές, τότε πιθανότατα έχει προκληθεί από φίδι με δηλητήριο στα πίσω δόντια. Τέλος, αν υπάρχουν δύο έντονα αποτυπώματα δοντιού, τότε πρόκειται σίγουρα για οχιά και πρέπει να λάβετε εγκαίρως τα μέτρα σας, καθώς το δηλητήριο χρειάζεται (σε υγιή οργανισμό) τέσσερις με έξι ώρες για να αποβεί θανατηφόρο».
Συνήθως τα δαγκώματα γίνονται κυρίως στο κεφάλι ή στα άκρα των ζώων .
Υπάρχουν συνήθως μια ή δύο μικρές πληγές σαν τρύπες που κάποιες φορές αιμορραγούν και άλλες φορές όχι. Μέσα σε 20 λεπτά η δαγκωμένη περιοχή μπορεί να γίνει ζεστή , κόκκινη και διογκώνεται . Μερικές φορές αυτά είναι τα μόνα σημάδια. Να τονισθεί ιδιαίτερα είναι πως κανένα περιστατικό δαγκώματος φιδιού ΔΕΝ είναι ίδιο με κανένα άλλο! Η πεποίθηση πως το δάγκωμα φιδιού αντιμετωπίζεται εύκολα και πολύ δύσκολα ένα ζώο πεθαίνει από το δηλητήριο των Ελληνικών φιδιών δεν είναι καθόλου σωστή.
Είναι βέβαια αλήθεια πως στην πλειοψηφία τους τα περιστατικά αυτά είναι αντιμετωπίσημα, όμως υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου οι επιπλοκές από το δάγκωμα του φιδιού στον οργανισμό του ζώου είναι τόσο σοβαρές ώστε να χρειάζεται ακόμα και μετάγγιση αίματος προκειμένου να σωθεί το ζώο.
Παρ’ όλο που είναι σχετικά λίγα τα περιστατικά αυτά, μπορούν να αποβούν ακόμη και μοιραία για την ζωή του αγαπημένου μας τετράποδου.
Τοξικολογικά στοιχεία
Η μορφή και η βαρύτητα της τοξίκωσης στο δηλητήριο του φιδιού εξαρτάται από:
Το είδος του φιδιού και το μέγεθος. Το δάγκωμα από οχιά περιέχει 5 έως 50 mg δηλητηρίου. (το αντίστοιχο της κόμπρας 40 έως 50mg) .Μετά από τα γεύματα και μετά την αλλαγή του δέρματος του, το φίδι παράγει πιο δυνατό δηλητήριο.
Το χρονικό διάστημα που πέρασε από την τελευταία φορά που το ίδιο φίδι δάγκωσε κάποιο άλλο θύμα( δηλαδή την ποσότητα του δηλητηρίου που πρόλαβε να παράγει).
Συμπτώματα
Θεραπεία
Επικοινωνήστε άμεσα με κάποιον κτηνίατρο. Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο. Αν αυτό είναι ανέφικτο, προσπαθήστε να:
Αν υπάρχει αντιοφικός ορός αυτός δίδεται ως εξής:
Πρόληψη
Δεν αφήνουμε ελεύθερο το ζώο μας σε μέρη που γνωρίζουμε ότι ζουν φίδια.Το ζώο αντιλαμβάνεται πάντα πριν από εμάς το φίδι και το προσεγγίζει με τη μουσούδα προτεταμένη γιαυτό και τα περισσότερα δαγκώματα είναι στο κεφάλι. Όταν βρισκόμαστε στην εξοχή και ο σκύλος μας κυκλοφορεί ελεύθερος πρέπει έχουμε συνεχή επαφή μαζί του και να έχουμε πάντα μαζί μας ένα κουτί Πρώτων Βοηθειών πλήρες και ενημερωμένο από τον Κτηνίατρό μας.
Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε πως ενδέχεται να υπάρξουν καθυστερήσεις στην παράδοση των παραγγελιών λόγω φόρτου εργασίας σε μεταφορικές και ταχυμεταφορικές εταιρίες. Παράβλεψη