ΔΕΛΤΙΟ ΕΛΛΗΝ.ΚΤΗΝ.ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 1999,50(1)

Αποσπάσματα.

Στο σκύλο και στη γάτα τα νεογέννητα παίρνουν το μεγαλύτερο μέρος των μητρικών αντισωμάτων με το πρωτόγαλα,ενώ μικρό μόνο μέρος αυτών(2-18%) περνά στα έμβρυα κατά την ενδομήτρια ζωή.

Η μητρική ανοσία πολύ συχνά παρεμποδίζει την ενεργητική ανοσοποίηση οδηγώντας στην αποτυχία των εμβολιασμών.

Το εμβολιακό πρόγραμμα για τα γατάκια και τα κουτάβια που πήραν πρωτόγαλα αρχίζει στις 6 εβδομάδες, ενώ σε εκείνα που το στερήθηκαν και από την 4η ακόμα εβδομάδα με την χρήση όμως νεκρών εμβολίων.

Στους κυριότερους τύπους εμβολίων, που χρησιμοποιούνται σήμερα περιλαμβάνονται τα ζωντανά ελαττωμένης λοιμογόνου δύναμης(ΕΛΔ), τα νεκρά ή αδρανοποιημένα,τα εμβόλια υπομονάδων.Περορισμένη ακόμη εφαρμογή έχουν τα βιοτεχνολογικά εμβόλια.

Η χορήγηση ενός εμβολίου δεν οδηγεί πάντα στην ανοσοποίηση.Οι εμβολιακές αποτυχίες μπορεί να σχετίζονται με το εμβολιαζόμενο ζώο, με το ίδιο το εμβόλιο ή με ανθρώπινο σφάλμα.Στα νεαρά ζώα η εξουδετέρωση του εμβολιακού στελέχους απο τα μητρικά αντισώματα αποτελεί το συχνότερο αίτιο αποτυχίας του εμβολίου.Τα εμβόλια διατηρούνται στο ψυγείο(2-8 βαθμ.κελσίου),μακρυά απο το φως.Η προτεινόμενη οδός χορήγησης απο την κατασκευάστρια εταιρεία πρέπει να ακολουθείται αυστηρά.Η αντισηψία του δέρματος πριν τη χορήγηση πρέπει να αποφεύγεται και η χορήγηση των εμβολίων δεν πρέπει να επαναλαμβάνεται σε μεσοδιαστήματα μικρότερα των 2 εβδομάδων.

Στη νόσο του carre(μόρβα),τα αδρανοποιημένα εμβόλια αποδείχτηκαν αναποτελεσματικά και έχουν ανικατασταθεί απο τα ομόλογα ζωντανά ελατωμένης λοιμογόνου δύναμης,εμβόλια.

Για τη λοιμώδη ηπατίτιδα του σκύλου εφόσον δεν υπάρχει παρεμβολή των μητρικών αντισωμάτων, ένας μόνο εμβολιασμός με ομόλογο ΕΛΔ στέλεχος είναι αρκετός για να προκαλέσει ανοσία εφ όπου ζωής.

Για τη λεπτοσπείρωση στα κουτάβια πρέπει να γίνονται 3 τουλάχιστον εμβολιασμοί προκειμένου να εξασφαλιστεί ικανοποιητική ανοσία.

Στην παρβοίωση όπως αυτή εμφανίζεται σήμερα(αποτελεί την κυριοτέρα αιτία θανάτου των κουταβιών στην περιοχή μας) προσβάλονται κουτάβια ηλικίας απο 6 εβδομάδων ως 6 μηνών.Επειδή τα περισσότερα ενήλικα ζώα είναι ανοσοποιημένα μέσω των εμβολιασμών ή της έκθεσής τους στο φυσικό ιό, ο ρόλος των μητρικών αντισωμάτων στις πρώτες εβδομάδες της ζωής του κουταβιού είναι πολύ σημαντικός, επειδή επεμβαίνουν στην εξουδετέρωση των στελεχών των εμβολίων και προκαλούν το “κενό ανοσίας”.Ο όρος αυτός υποδηλώνει τη μεσολάβηση χρονικού διαστήματος διαρκείας λίγων εβδομάδων κατα τον οποίο ο τίτλος των μητρικών αντισωμάτων βρίσκεται σε τέτοιο επίπεδο, ώστε απο τη μια πλευρά να εξουδετερώνει τον εμβολιακό ιό και απο την άλλη να μην προστατεύει το ζώο απο ενδεχόμενη προσβολή του απο το φυσικό ιό.Το “κενό ανοσίας” εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απο τον τίτλο των μητρικών αντισωμάτων και τον τύπο του χρησιμοποιούμενου εμβολίου.Λόγω του άγνωστου τίτλου των μητρικών αντισωμάτων στα κουτάβια η συνηθέστερη μέχρι σήμερα εμβολιακή τακτική συνίσταται σε διαδοχικούς εμβολιασμούς με στόχο την ελαχιστοποίηση του κενού ανοσίας.Με ηλικία έναρξης την 6η εβδομάδα οι εμβολιασμοί γίνονται κάθε 3-4 εβδομάδες μέχρι την ηλικία των 16 ή και 20 ακόμη εβδομάδων για ευαίσθητες φυλές όπως Rottweiler,Doberman,Labrador,Λυκόσκυλα.Τα νεότερης γενιάς εμβόλια υψηλού αντιγονικού τίτλου(high titer,low passage) μπορούν να διασπάσουν τη μητρική ανοσία σε πρώϊμο στάδιο και αποτελούν τη σημερινή επιλογή για την πρόληψη της παρβοεντερίτιδας των κουταβιών.

Για τη λύσσα  χρησιμοποιούνται αδρανοποιημένα εμβόλια με ικανοποιητική αποτελεσματικότητα. Τα αδρανοποιημένα εμβόλια μπορούν να χορηγηθούν τόσο υποδόρια όσο και ενδομυϊκά. Η έναρξη του αντιλυσσικού εμβολιασμού στους σκύλους και στις γάτες  γίνεται με ένα εμβολιασμό στην ηλικία των 3 μηνών και οι αναμνηστικοί εμβολιασμοί κάθε 1-3 χρόνια.

  Ο εμβολιασμός με ζωντανά εμβόλια στη διάρκεια της εγκυμοσύνης εμπεριέχει τον κίνδυνο πρόκλησης αποβολών, απορρόφησης των εμβρύων ή εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών σ`αυτά.Το λειτουργικά ανώριμο ανοσοποιητικό σύστημα του εμβρύου ενδεχομένως αδυνατεί να ελέγξει τη λοίμωξη που προκαλούν τα μειωμένης λοιμογόνου ισχύος εμβολιακά στελέχη.

Συνεπώς κρίνεται σκόπιμο να αποφεύγεται η χρήση ΕΛΔ εμβολίων στα έγκυα ζώα,διαφορετικά ο εμβολιασμός με ΕΛΔ να γίνεται πριν το ζευγάρωμα.Με τη χρήση αδρανοποιημένων στελεχών εφαρμόζουμε 2 εμβολιασμούς ανάμεσα σε 4 εβδομάδες με τον τελευταίο να πέφτει όχι αργότερα απο την 1 εβδομάδα πριν τον τοκετό.

Επισημαίνεται ιδιαίτερα πως δεν θα πρέπει να χορηγούνται ζωντανά εμβόλια σε κουτάβια ή γατάκια ηλικίας μικρότερης των 4 εβδομάδων λόγω του κινδύνου πρόκλησης μυοκαρδίτιδας στα κουτάβια και υποπλασία της παρεγκεφαλίδας στα γατάκια.