Γράφει ο Στρατής Μουφλουζέλλης

Ο Ενδονυχίτης είναι μια αρρώστεια που προκαλεί αφόρητους πόνους μέσα στο(στα) νύχια του αλόγου.

Προσβάλονται κυρίως τα δύο μπροστινά πόδια χωρίς να αποκλείεται οποιοσδήποτε άλλος συνδιασμός. Ενδονυχίτιδα παρατηρείται επίσης σε μουλάρια, γαϊδάρους, βοοειδή και κατσίκες. Κατ’αυτήν καταστρέφονται οι συνδετικοί ιστοί που συγκρατούν το οστό της τρίτης φάλαγγας μέσα στο νύχι με τα τοιχώματά του.

Διαταράσεται η σωστή αιμάτωση της περιοχής αυτής, υπάρχει μια έντονη φλεγμονή,θρόμβωση σε σημεία του αγγειοφλεβικού πλέγματος και τα συνδετικά κύτταρα πεθαίνουν μέσα σε μιά κατάσταση έλειψης οξυγόνου. Οι ακριβείς μηχανισμοί που προκαλούν τη νόσο δεν είναι πλήρως εξακριβωμένοι.Η έκταση της καταστροφής αυτής αντανακλά και την σοβαρότητα της ενδονυχίτιδας που με τη σειρά της φαίνεται απο το άν θα συνεχίσει το οστό της τρίτης φάλαγγας να είναι παράλληλο με το τοίχωμα του νυχιού ή θα περιστραφεί. Ο σφυγμός που ψηλαφούμε πίσω απο τον κυνήποδα (μπουλέ) του προσβεβλημένου ποδιού είναι δυνατός,έντονος σε σχέση με τα άλλα υγιή πόδια (φωτο). 

Τι συμπτώματα παρουσιάζει το άλογο;

Τα πρώτα συμπτώματα της ενδονυχίτιδας είναι πόνος στα νύχια, (πολλοί ιδιοκτήτες νομίζουν εσφαλμένα ότι το άλογότους έχει κάποιο μυϊκό πιάσιμο και θα περάσει μόνο του!) και έντονο σφυγμό στην περιοχή.Η αυξημένη η όχι θερμοκρασία του νυχιού δεν είναι πάντα αξιόπιστο σημάδι για ενδονυχίτιδα.Πιέζοντας την σόλα του ποδιού με πένσα ευαισθησίας οπλής αυξάνουμε τον πόνο και το άλογο το δίχνει έντονα.

Σε περιπτώσεις ελαφριάς μορφής το άλογο πάει απρόθυμα σε ανώμαλο πετρώδες έδαφος ενώ φαίνεται να πάει κανονικά σε επίπεδο μαλακό έδαφος

Σε πιό βαριές μορφές το άλογο πιά καρφώνεται σε ένα ένα σημείο και αρνείται να προχωρήσει αφού σε κάθε του βήμα πονάει πολύ. Είναι σαν να πατάει πάνω σε καρφιά.(Κάτι παρόμοιο αισθανθήκαμε και μεις κάποτε στη ζωή μας όταν μουδιάζοντας το πόδι μας, στην προσπάθειά μας να περπατίσουμε πονάμε και αισθανόμαστε βελονιές μέχρι να επανέλθει η κανονική κυκλοφορία του αίματος ύστερα απο κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα.

Ρίχνει τα μπροστινά του πόδια εμπρός πατώντας στις φτέρνες και φέρνει τα πίσω πόδια όσο πιο μπροστά μπορεί για να σηκώσουν εκείνα το βάρος του σώματος και να ανακουφιστούν τα εμπρός που υποφέρουν(φωτο). Ορισμένα άλογα για να ανακουφιστούν απο τους πόνους της πίεσης ξαπλώνουν εντελώς για αρκετές ώρες.

Το άλογο που πονάει παρουσιάζει αυξημένη συχνότητα καρδιακών κτύπων και αναπνοής,καθώς επίσης αγωνιώδες πρόσωπο με τραβηγμένα προς τα πίσω τα ρουθούνια ανάλογα με το μέγεθος του πόνου.

Εάν έχει περιστραφεί η τρίτη φάλαγγα τότε όταν πιέσσουμε με τα δάκτυλά μας στην μπροστινή περιοχή της στεφάνης(εκεί που τελειώνουν οι τρίχες και αρχίζει το νύχι) θα αιθανθούμε ένα κενό ένα βαθούλωμα που δεν το έχουν τα άλλα υγιή πόδια.Η κατάσταση αυτή είναι σοβαρή,λέγεται “founder” και μπορεί η μύτη του οστού της τρίτης φάλαγγας να τρυπήσει τη σόλα του νυχιου στο σημείο μπροστά από τη μύτη της χελιδόνας.

Εάν έχει ξεκολήσει όλη η τρίτη φάλαγγα από το νύχι (βυθίζεται μέσα στην κάψουλα του νυχιού) τότε αισθανόμαστε το κενό το βούλιαγμα σε όλη την περιοχή της στεφάνης.Εμφανίζεται μια σχισμή πολλές φορές στην περιοχη της στεφάνης.Η κατάσταση αυτή λέγεται”sinker” και είναι πάρα πολύ σοβαρή.

Στις παλιές χρόνιες περιπτώσεις το νύχι εξωτερικά παρουσιάζει αυλακιές οι οποίες πλησιάζουν μεταξύτους μπροστά στη μύτη του νυχιού και απομακρύνονται μεταξύ τους όσο προχωράμε προς τη φτέρνα.(φωτο)Η λευκή γραμμή πλαταίνει και είναι επιρεπής στις μολύνσεις.Η σόλα γίνεται επίπεδη και μερικές φορές κυρτή καθώς η μύτη της τρίτης φάλαγγας περιστρέφεται προς τα κάτω.

Παράγοντες που την προκαλούν

1. Αυξημένη λήψη συμπυκνωμένης τροφής βρώμη,κριθάρι,καλαμπόκι(υπερφόρτωση υδατανθράκων).

Αποτελεί εδώ για το νησί μας την κυριώτερη αιτία πρόκλησης ενδονυχίτιδας στα άλογα και ιδίως στα καθαρόαιμα τα οποία έρχονται από τον ιππόδρομο είναι αδύνατα και οι ιδιοκτήτες τους στην προσπάθειά τους να τα βοηθήσουν να κερδίσουν γρήγορα βάρος τους δίνουν περισσότερο καρπό με αποτέλεσμα την εκδήλωση της ενδονυχίτιδας,νομίζουν ότι το άλογο πιάστηκε δεν είναι τίποτα θα του περάσει.Όταν βλέπουν ότι δεν βελτιώνεται η κατάσταση , ζητούν βοήθεια αλλά με την καθυστέρηση αυτή έχουν ελατώσει τις πιθανότητες για μια επιτυχή θεραπεία,η οποία δεν θα χρειαζόταν καν. Το άσχημο είναι οτι όλες αυτές τις μέρες που δεν βλέπει βελτίωση συνεχίζει να το ταϊζει καρπό!!! Γενικά στον Ιππόδρομο άλογο το οποίο δεν εργάζεται δεν του δίνεται συμπυκνωμένη τροφή αλλά σανός βρώμης η μηδικής.

   Δεν μπόρεσε καποιος να ταϊσει το άλογο του το πρωϊ και το βράδυ που πάει του ρίχνει και την πρωϊνή ποσότητα.Με την επαύριο πιθανόν να το βρεί με ενδονυχίτιδα.

   Άλλος έχει το άλογό του σε περιφραγμένο χωράφι που έχει σανό μέσα,του βάζει ένα βαρέλι νερό και το επισκέπτεται κάθε 3-4 μέρες του αλλάζει το νερό και του γεμίζει και μία σκάφη με βρώμη να έχει να τρώει όσο θέλει !!! Σε λίγο καιρό το άλογο ξάπλα στο χωράφι,νόμιζε ότι πέθαινε, ενώ εκείνο απο τους πόνους στα νύχια (λόγω ενδονυχίτιδας) απέφευγε να σηκωθεί όρθιο.

   Κάποιος δεν τάϊζε το άλογο του τις τελευταίες μέρες καρπό βρώμης γιατί υπήρχε έλλειψη στην αγορά και όταν επιτέλους ήρθε η βρώμη πήγε και άδειασε το μισό σακκί μπροστα στο ζώο.Με την επάυριο το χτύπησε βαριάς μορφής ενδονυχίτιδα με περιστροφή μάλιστα της τρίτης φάλαγγας.

 Πολλοί δέν ασφαλίζουν καλά την αποθήκη με τις τροφές και όταν το άλογο με τη μουσούδα του (ακρορίνιο) που είναι σαν το δικό μας χέρι ανοίξει τους σύρτες ,τα μαντάλια και μπεί μέσα στην αποθήκη τότε θά τρώει μέχρι την ώρα που θα πάτε να το βρείτε.Εκτός απο ενδονυχίτιδα η ενδοτοξιναιμία είναι ο χειρότερος εχθρός και αποτελειώνει το άλογο μπορεί και μέσα σε λίγες ώρες.

 2. Γρήγορη εργασία και παρατεταμένη άθληση σε πετρώδες έδαφος ιδίως όταν:

¨Εχουν κοπεί παραπάνω τα νύχια του αλόγου

Φύγουν κάποιο η κάποια πέταλα στο δρόμο

Συνεχίζουμε να ωθούμε το άλογο στα όριά του σε τέτοιου είδους εδάφη.

 3. Κουτσά άλογα στο ένα πόδι για άλλους λόγους(ράϊσμα-διάστρεμα) μπορούν να παρουσιάσουν ενδονυχίτιδα στο άλλο (καλό ) πόδι καθώς αυτό τώρα σηκώνει το περισσότερο βάρος.

 4. Κατακράτηση πλακούντα,ηπατίτιδα, σύνδρομο cushing’s,υπερλιπαιμία,ορμονικές διαταραχές,αναπνευστικές λοιμώξεις και παθήσεις άλλων οργάνων μπορούν να δώσουν το έναυσμα να ξεκινήσει μια ενδονυχίτιδα.

 5. Στεροειδή φάρμακα (κορτιζόνες),αποδεδειγμένα μπορούν να προκαλέσουν ενδονυχίτιδα καθώς επεμβαίνουν στο μεταβολισμό της γλυκόζης και αυξάνουν την παραγωγή των ενζύμων MMPS (μεταλλοπρωτεϊνάσες) οι οποίες καταστρέφουν τις δομές που συγκρατούν το οστό της τρίτης φάλαγγας με το νύχι.

 6. Κάθε κατάσταση που προκαλεί ΣΤΡΕΣ στο άλογο όπως πολύωρη μεταφορά του ζώου,χειρουργείο κωλικού,κλπ μπορεί να προκαλέσει ενδονυχίτιδα λογω των υψηλών συνγκεντρώσεων των στεροειδών ορμονών που παράγονται σε τετοιες καταστάσεις.

  Άλογα υπέρβαρα,μεγαλύτερης ηλικίας,με κακή κατάσταση των νυχιών τους ή εκείνα που είχαν προσβληθεί στο παρελθόν απο ενδονυχίτιδα έχουν την τάση να παρουσιάσουν την ενδονυχίτιδα πιο εύκολα.

 Θεραπεία (Καλέστε άμεσα τον κτηνίατρο)

    Οξεία μορφή:

Πρωταρχικός σκοπός είναι να εξαλείψουμε την αιτία που την προκάλεσε εάν είναι δυνατόν.

1. Σε αλογα τα οποία κατανάλωσαν πολύ καρπό θα πρέπει να γίνεται πλύση στομάχου εάν δεν έχουν περάσει 4-6 ώρες απο την κατανάλωση του καρπού.

2. Δίνουμε με ρινο-οισοφαγικό καθετήρα παραφινέλαιο 2λίτρα κάθε 4-6 ώρες με σκοπό να ελαττώσει:

α) τον υπερπληθυσμό των βακτηρίων μέσα στο έντερο και την απορρόφηση των ενδοτοξινών

β) το αποτέλεσμα των λιποπολυσακχαριτών που απελευθερώνονται μέσα στο κόλον απο τα gram αρνητικά βακτήρια.

     Γιά να επιταχυνθεί η δίοδος του παραφινέλαιου αναφέρεται η χρήση φαρμάκων που τονώνουν την περισταλτική κίνηση των εντέρων όπως η καρβαχόλη(carbachol) ή η αλόη(aloe)

3. Χορηγούμε NSAID (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) φαινυλβουταζόνη Bute σε υψηλές δόσεις 4-6 gr iv καθημερινά ανα 12 ώρες, για να ελλατώσουμε την φλεγμονή μέσα στη λαμίνα του νυχιού.

4. Αγγειοδιασταλτικά όπως η αξεπρομαζίνη(acepromazine) για να επαναφέρουμε την κανονική αιμοδυναμική μέσα στο νύχι.

5. Αντιθρομβοτικά φάρμακα όπως η ασπιρίνη ή ηπαρίνη σε δοσολογία για την τελευταία 30-40.000.000.U/Kgr σωματικού βάρους κάθε 4 ώρες μέχρι το επίπεδο της μερικής θρομβοπλαστίνης να αυξηθέι κατα 4 φορες του κανονικού.Τα δίνουμε για να αποφύγουμε θρομβώσεις στα τριχοειδή αγγεία μέσα στη λάμινα που θα οδηγήσουν σε νέκρωση των ιστών της περιοχής απο έλειψη αιμάτωσης.

6. Αιματολογικές-βιοχημικές εξετάσεις γίνονται για να ανιχνευτούν τυχόν ασθένειες σε άλλα όργανα

7. Περιπτώσεις όπου συνειπάρχει καί τοξαιμία αντιμετωπίζονται ταχύτατα,(μεγάλες ποσότητες ορών 10-30 λίτρα εδοφλέβια LR+φυσιολ.ορό+dextrose 5%,αντιβιοτικά,κλπ) καθότι απειλείται άμεσα η ζωή του.

8. Βγάζουμε ακτινογραφίες για να δούμε άν υπάρχει περιστροφή του οστού της τρίτης φάλαγγας μέσα στο νύχι.

9. Υποστήριξη της χελιδόνας η οποία είναι απαραίτητη και μπορεί να επιτευχθεί έχοντας το άλογο να πατάει πάνω σε παχύ στρώμα άμμου ή με τοποθέτηση ενός ειδικού πάτου LILY PAD που πωλούνται στο εμπόριο ή με την τοποθέτηση μικρού ρολού ελαστικού επιδέσμου πάνω στη χελιδόνα και επίδεση(φωτο).

10. Σταυλίζουμε το άλογο σε παχύ στρώμα απο άσπρα καθαρά ροκανίδια ή άμμο,πάχους 30 cm! προσπαθώντας να υποστηρίξουμε τη χελιδόνα.Ο σταυλισμός γίνεται για τουλάχιστον 45 μέρες περιμένοντας να επανέλθει η αποκατάσταση των δομών που συγκρατουν το οστό της τρίτης φάλαγγας μέσα στο νύχι.Δεν αναγκάζουμε το άλογο να περπατήσει καθότι με κάθε βήμα πιθανόν καταστρέφεται ότι συγκόληση πάει να γίνει.¨Αλογα που το έπαθαν εκτός σταύλου μεταφέρονται στο σταύλο με τρέϊλερ.

11. Διατρέφουμε μόνο με σωστή αναλογία σανού χόρτου-σανού μηδικής και βιταμίνες –αμινοξέα που βοηθούν την αύξηση του νυχιού.Σανό μπορεί να τρώνε όσο θέλουν.Κόβουμε εντελώς τον καρπό. Το να έχουμε το άλογο στην πείνα μπορεί να προκαλέσει υπερλιπαιμία(αυξημένα τριγλυκερίδια στό αίμα), μια θανατηφόρο αρρώστια.

12. Πολλές φορές είναι απαραίτητο να απομακρύνουμε λιμάροντας μέρος του μπροστινού τοιχώματος του νυχιού για να βοηθήσουμε το νέο νύχι να αναπτυχθεί παράλληλα με το οστό της τρίτης φάλαγγας,να ενισχυθεί η κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή καθώς και να απομακρυνθούν οι ορώδεις και νεκρωτικοί ιστοί.

13. Εάν έχουμε ενδονυχίτιδα σε φοράδα μετά τη γέννα λόγω κατακράτησης εμβρυικών υμένων,απομακρύνουμε το «ύστερο» συστρέφοντας το αρκετές στροφές και εξασκώντας ταυτόχρονα τόση έλξη ώστε να αισθανόμαστε ότι έρχεται χωρίς κινδυνο να κοπεί και με μεγάλη υπομονή.Χορηγούμε οξυτοκίνη 5ml ενδομυικά για να βοηθήσουμε την παλινδρόμιση της μήτρας και αντιβιοτικά ευρέως φάσματος για 4-5 μέρες.

 Το πόσο γρήγορα θα δράσουμε στην έναρξη θεραπείας έχει τεράστια σημασία αφού ότι αναστροφή μπορέσουμε να καταφέρουμε το πρώτο 24ωρο είναι καθοριστικής σημασίας.

Άλλες θεραπείες των οποίων τα αποτελέσματα δεν είναι αποδεδειγμένα και αμφισβητούνται η αντεδείκνυνται απο τους μεν ενώ αναφέρονται με επιτυχία απο τους δε είναι:

• Μία μόνο δόση κορτιζόνης τις πρώτες ώρες της προσβολής για την αρχική θεραπεία του shock.
• Μία μόνο δόση διουρητικού furosemide LASIX 2-3 αμπούλες ενδομυϊκά στην αρχή.
• Ελαφρύ περπάτημα για 10 λεπτά κάθε ώρα μέχρι το άλογο να περπατάει κανονικά ή για τις πρώτες 24-36 ώρες
• Αντιϊσταμινικά VETIBENZAMINE 10ml im κάθε 12 ώρες για τις πρώτες 36 ώρες.
• Μπλοκάρισμα του palmar nerve με τοπική ένεση ξυλοκαίνης ή τρίψιμο με πινέλο βουτηγμένο σε διάλυμα DMSO και ξυλοκαϊνης της περιοχής από τον κυνήποδα (καρπό,μπουλέ) μέχρι τη στεφάνη,εκεί που αρχίζει το νύχι κάθε 8 ώρες για το πολύ 2 μέρες.
• Φλεβικό αίμα σε ποσότητες 50-200 ml τραβάμε απο τη σφαγίτιδα και το κάνουμε ενδομυϊκή ένεση διηρημένο σε πολλές δόσεις.
• Βάζουμε ένα μεγάλο χοντρό ναύλον κάτω στο δάπεδο πάνω στο οποίο στέκεται το άλογο,ανασηκώνουμε τις άκρες του νάυλον και γεμίζουμε με κρύο νερό και παγάκια σε μιά προσπάθεια να πάρουμε τη φλεγμονή απο τα νύχια ενώ απο άλλους αναφέρεται η χρήση χλιαρού νερού με προσθήκη θειϊκού μαγνησίου με σκοπό την αγγειοδιαστολή και αποκατάσταση της διαταραχθείσης αιματικής κυκλοφορίας στην περιοχή μεταξύ τρίτης φάλαγγας και τοιχώματος της οπλής.
• Η φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη ( ACTH, Adrenocorticotropic Hormone) έχει αναφερθεί ώς αποτελεσματική για τη θεραπεία της οξείας ενδονυχίτιδας εξαιτίας της έμεσης δράσης της στην ωσμωτικότητα του αίματος.
• Η χρήση τεστοστερόνης σε υπέρβαρους ευνούχους ίππους που υπέστησαν ενδονυχίτιδα απο την απότομη βόσκηση σε χωράφια πλούσια σε χλόη που βρίσκεται στο στάδιο της έντονης ανάπτυξης και η οποία είναι πλούσια σε υδατάνθρακες σε αυτό το στάδιο.

Χρόνια μορφή

 Στη χρόνια μορφή το νύχι πρέπει να εξωνυχίζεται(trimming) διορθωτικά πολύ πιο συχνά από ότι σε ένα κανονικό άλογο. Διατηρούμε την κοιλότητα της σόλας η οποία δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με το έδαφος.Η κλίση της σόλας είναι μεγαλύτερη προς τη φτέρνα,ενώ μικραίνει όσο προχωράμε προς τη μύτη του νυχιού.Ποσοχή στην περιοχή μπροστά απο τη μύτη της χελιδόνας καθότι η σόλα εκεί είναι λεπτή και στο σημείο αυτό η τρίτη φάλαγγα μετά απο έντονη περιστροφή τρυπάει τη σόλα.Χρησιμοποιούμε ειδικά πέταλα με υποστήριξη της χελιδόνας(φωτο) για αποφυγή περαιτέρω περιστροφής της τρίτης

 φάλαγγας. Προστατεύουμε τη σόλα του νυχιού με πάτους απο καουτσούκ ή δέρμα.Το βάρος του αλόγου δέν πρέπει να πέφτει στη σόλα ιδίως στο μπροστινό μέρος μπροστά απο τη μύτη της χελιδόνας αλλά ούτε και στο μροστινό μέρος του τοιχώματος του νυχιού γιατί πίεση στην άκρη του νυχιού προκαλεί περαιτέρω απομάκρυνση του τοιχώματος του νυχιού απο την τρίτη φάλαγγα.Χαμηλώνουμε όσο μπορούμε τις φτέρνες της οπλής ώστε με τη στήριξη της οπλής η βάση της τρίτης φάλαγγας να έιναι παράλληλη με το έδαφος.Η βάση στήριξης του αλόγου μεταφέρεται τώρα πιό πίσω στα πλάγια σκληρά μερη της οπλής και τη χελιδόνα.Προσπαθούμε λοιπόν με αυτόν τον τρόπο οι δυνάμεις αντίδρασης απο το δάπεδο να είναι αντίροπες με αυτές που εξασκεί ο βαθύς καμπτήρας τένοντας( dep flexor tenon) και που προσπαθεί και αυτός με την έλξη του να απομακρύνει την τρίτη φάλαγγα από το τοιχώμα του νυχιού. (φωτο). Λιμάρουμε έντονα το μπροστινό τμημα του νυχιού μέχρι πολλές φορές να φανεί αίμα(φωτο).Εάν το νύχι έχει μολυνθεί δια μέσου της λευκής γραμμής, καθαρίζεται καλά η περιοχή ώστε να υπάρχει περοχέτευση,βρέχουμε ένα κομάτι βαμβάκι με υπέρκορο διάλυμα θειϊκού μαγνησίου ή απλώνουμε πάνω του πάστα που φτιάχνουμε με ζάχαρη και λιγες σταγόνες betadine.Τοποθετούμε το βαμβάκι πάνω στο πέλμα και το το στερεώνουμε στην οπλή με επίδεσμο για 12 περίπου ώρες.Λόγω διαφοράς ωσμωτικής πίεσης όλα τα παθολογικά υγρά,πύον,ορώδη μεταφέρονται στο βαμβάκι.Τις επόμενες μέρες θεραπεύουμε την μόλυνση με τοπικά επιθέματα βάμματος ιωδίου επιδένοντας την οπλή,αντιβίωση πενικιλίνη-στρεπτομυκίνη 20 ml/500kgr σωμ.βάρους κάθε 24 ώρες και αντιτετανικό ορρό.

Στη χρόνια ενδονυχίτιδα προσπαθούμε με συχνό εξωνυχισμό και λιμάρισμα να επαναφέρουμε το παραμορφωμένο νύχι στην κανονική του μορφή και με τη διορθωτική πετάλωση να ενθαρρύνουμε την παράληλη ανάπτυξη του νυχιού με το οστό της τρίτης φάλαγγας. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας προσπάθειας απαιτούν υπομονή,επιμονή και μεγάλο χρονικό διάστημα περίπου 1 χρόνο.

Όσον αφορά τη διατροφή περιορίζουμε στο ελάχιστο τον καρπό ή τον εξαλείφουμε και καλής ποιότητας σανός χόρτου είναι στη διάθεση του ζώου να τρώει όσο θέλει.Συμπληρώματα με μεθειονίνη(10gr ημερησίως) ,κυστείνη,βοηθούν στη θεραπεία καθότι είναι απαραίτητα στη σωστή ανάπτυξη της κεράτινης στοιβάδας της οπλής.

Τομή μερική του εν τω βάθει καμπτήρος τένοντα έχουν επιχειρηθεί με διάφορους βαθμούς επιτυχίας.

Νέες μορφές θεραπείας με βλαστοκύταρα έχουν αναπτυχθεί σε νοσοκομεία ίππων στην Αμερική πχ: www.roodandriddle.com

Πρόγνωση

Η πρόγνωση είναι πάντοτε επιφυλακτική σε όλα τα περιστατικά ενδονυχίτιδας.Η γρήγορη και θεαματική ανταπόκριση στα χορηγούμενα παυσίπονα είναι καλό σημάδι.Εάν τα συμπτώματα συνεχίζονται για περισσότερες από 10 ημέρες η πρόγνωση είναι κακή(υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα διαρκούν πολύ καιρό, όταν τα αίτια είναι ορμονικές διαταραχές, χωρίς να έχουμε επιπτώσεις στην περιστροφή της τρίτης φάλαγγας ή αυλακιές στα νύχια).

Άλογα που υποφέρουν από χρόνια ενδονυχίτιδα και που παρόλο που τρώνε πολύ χάνουν συνεχώς  βάρος πιθανώς έχουν “ malabsoption” σύνδρομο και τελικά καταλήγουν στο θάνατο.

Άλογα με περιστροφή της τρίτης φάλαγγας λιγότερη απο 5,5 μοίρες θεραπεύτηκαν και επέστρεψαν στην κανονική αθλητική τους δραστηριότητα ενώ δεν τα κατάφεραν εκείνα για τα οποία η περιστροφή ήταν περισσότερη από 11,5 μοίρες.Κατά άλλους κλινικούς ο βαθμός του πόνου δείχνει τη σοβαρότητα της κατάστασης ενώ για άλλους η καλή έκβαση αξιολογείται από την ταχύτητα με την οποία τα άλογα αντιδρούν στη χορηγούμενη θεραπεία.Για περιστατικά με βύθιση της τρίτης φάλαγγας μέσα στην κάψουλα του νυχιού η πρόγνωση είναι κακή.

Για θεραπεία χρόνιας Ενδονυχίτιδας δείτε το παρακάτω Video:

Βιβλιογραφία

1. Equine medicine secrets

2. Equine medicine & surgery, third edition

3. Lameness in horses, OR ADAMS, second edition

4. The horse foot, Christopher C Pollitt

5. Horse Anatomy, Peter Goody

6. The healthy horse, Janet L Eley

7. Corrective farriery,Simon Curtis

8. Hickmans Farriery,John Hickman & Martin Humphrey

9. Συγκριτική ανατομική κατοικιδίων,Σωτ. Μιχαήλ

10.Προσωπική εμπειρία

Στρατής Μουφλουζέλλης 26/12/2011