Η αγαλαξία προκαλείται κυρίως απο το Mycoplasma agalagtiae, πιο σπάνια απο άλλα μυκοπλάσματα.(Στις κατσίκες και το mycoplasma capricolum ssp, mycoplasma mycoides ).Το μυκόπλασμα μολύνει τα ζώα απο την αναπνευστική οδό(μολυσμένη σκόνη), από το στόμα με την κατανάλωση τροφής ή νερού που έχουν μολυνθεί,ή πιο σπάνια απο επικάθιση μολυσμένης σκόνης στους οφθαλμούς των ζώων.
Προσβάλονται και τα αρσενικά ζώα.Οι κατσίκες είναι πιο ευαίσθητες στην αρρώστεια.Η περίοδος επώασης είναι απο 7 ως 56 μέρες. Η αγαλαξία χτυπάει στο τελευταίο στάδιο της εγκυμοσύνης ή στην αρχή των αρμεγμάτων ή τις πιό πολλές φορές εδώ στο νησί μας την άνοιξη.
Η νόσος δεν προσβάλει τον άνθρωπο.Η διάγνωση της αγαλαξίας είναι εύκολη λόγω των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων που προκαλεί και επιβεβαιώνεται με εργαστηριακές εξετάσεις παθολογικών υγρών του σώματος(γάλα,αρθρικό υγρό,δάκρυα). Τα συμπτώματα που παρατηρούμε στα άρρωστα ζώα είναι :
1. Πυρετός στο αρχικό στάδιο
2. Ανορεξία
3. Μαστίτιδα συνήθως απο τη μια πλευρά.(το γάλα γίνεται σαν μύξα ή σαν νερό ή αλλάζει χρώμα.Το ΡΗ από 6.8 που είναι κανονικά πάει στο 7,8. Στο ποτήρι το γάλα χωρίζεται σε δύο στρώματα,το πάνω με χρώμα πρασινοκίτρινο ή γκρίζο προς μπλέ και το κάτω άσπρο με πηξίματα.Ο μαστός πρήζεται με εσωτερικούς σκληρούς βώλους και με τον καιρό σκληραίνει και γίνεται σαν πετσί.)
4. Προσβάλονται οι αρθρώσεις του ζώου.Το ζώο κουτσαίνει, πρήζονται τα γόνατα και χωρίς γρήγορη θεραπεία παθαίνει αγκύλωση και αχρηστεύεται.(Στους τράγους ειναι η κύρια μορφή εμφάνισης της αρρώστιας.)
5. Προσβάλονται τα μάτια.(κερατοεπιπεφυκίτιδα )
Πιο σπάνια παρατηρούνται:
6. Αποβολές όταν προσβάλεται η μήτρα που εγκυμονεί.Τα αρνάκια που γενιούνται δεν επιβιώνουν
7. Πνευμονία.
8. Σηψαιμία και θάνατος που σπάνια ξεπερνάει το 20%.
Στα κατσικάκια που προσβλήθηκαν απο το μυκόπλασμα οι απώλειες απο πνευμονία και σηψαιμία είναι μεγάλες
Συνήθως η αγαλαξία ξαναχτυπά κάθε 2-3 χρόνια αν δεν προσέξουμε.
Την μεγαλύτερη ζημιά κάνει η λοιμώδης αγαλαξία όταν για πρώτη φορά χτυπάει ένα κοπάδι.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία πρέπει να γίνεται πάντοτε σε όλα τα ζώα του κοπαδιού ακόμα και σε αυτά που δεν έχουν εκδηλώσει συμπτώματα της αγαλαξίας. Επιτυνχάνουμε έτσι τη θεραπεία των ζώων που έχουν αρρωστήσει ελαφριά και αυτών που η αρρώστεια βρίσκεται σε αρχικό στάδιο.Ζώα στα οποία έχουν προσβληθεί οι αρθρώσεις απομακρύνονται ΑΜΕΣΑ από το κοπάδι αφού τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να περάσουν μέσα στην άρθρωση και να εξαλείψουν εντελώς το μυκόπλασμα.Έτσι αυτά θα συνεχίσουν να κουβαλάνε την αρρώστεια και να τη μεταδίδουν στο κοπάδι
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι : τυλοζίνη,τιλμικοζίνη,ερυθρομυκίνη,σπυραμυκίνη,φθοροκινολόνες(μαρβοφλοξακίνη),λινκομυκίνη-σπεκτινομυκίνη.
Ιδιαίτερα αποτελεσματικά θεωρούνται η τυλοζίνη(tylan) σε δοσολογία 12mg ανα κιλό σωματικού βάρους, ενδομυϊκά κάθε μέρα επί 3 μέρες καθώς και ο συνδιασμός λινκομυκίνης-σπεκτινομυκίνης(lincospectin) σε δοσολογία 1 ml/κιλό σωμ.βάρους του σκευάσματος ενδομυϊκά κάθε μέρα επί 3 μέρες.
Η θεραπεία πρέπει να συνδιάζεται με ολική απολύμανση της εκτροφής(ταίστρες,αρμεκτήριο,ξύλινες κατασκευές,κλπ).Ένα φτηνό και αποτελεσματικό απολυμαντικό είναι να διαλύσουμε ένα φλυτζανάκι του καφέ(50ml) χλωρίνη του σπιτιού σε 5 κιλά νερό και να απολυμάνουμε ψεκάζοντας όλους τους χώρους και τις κατασκευές του σταύλου.
Η σωστή ,γρήγορη και μαζική θεραπεία όλων των ζώων του κοπαδιού γιατρεύει τα ζώα και αποτρέπει την παραπέρα μόλυνση των υπόλοιπων ζώων. Η θεραπεία αποτυχαίνει στην περίπτωση που τα στελέχη των μυκοπλασμάτων είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά που χρησιμοποιήσαμε.
Στη μορφή που προσβάλει τους μαστούς έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα με τη θεραπεία και την ερχόμενη χρονιά έχουμε πλήρη επαναφορά της γαλακτοπαραγωγής.Σε ζώα που έχει αναπτυχθεί χρόνια μαστίτιδα ή παραμένουν φορείς της αγαλαξίας πρέπει να απομακρύνονται.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Η πρόληψη της αγαλαξίας είναι δύσκολη, και η στρατηγική που θα ακολουθήσουμε εξαρτάται απο πολλούς παράγοντες.
1. Σε κοπάδια που δεν έχουν προσβληθεί ποτέ απο τη νόσο, ούτε οι γειτονικές περιοχές δέν είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός και:
α) Απαγορεύουμε την είσοδο ζώων μέσα στο κοπάδι μας αν δεν είμαστε 100% σίγουροι(ορολογικοί έλεγχοι) ότι αυτά δεν είναι φορείς της αγαλαξίας.
β) Περιορίζουμε τις επισκέψεις ατόμων που έχουν επισκεφθεί άλλα κοπάδια.
γ) Απαγορεύουμε τη βόσκηση του κοπαδιού μας σε κοινοτικούς βοσκοτόπους και την επαφή ζώων του κοπαδιού μας με άλλα ζώα άλλων κοπαδιών.
δ) Σε περίπτωση που κάποιο ζώο του κοπαδιού αρωστήσει απομακρύνεται αμέσως και κάνουμε θεραπεία σε όλα τα υπόλοιπα ζώα του κοπαδιού.
2. Σε περιοχές όπου η αγαλαξία είναι διασπαρμένη:
α) Οι εμβολιασμοί αποδίδουν σε υγιή κοπάδια και έχουν σαν σκοπό την μακροχρόνια προστασία τους.
β) Οι εμβολιασμοί πρέπει να είναι διπλοί την πρώτη φορά(πχ:σήμερα ο πρώτος,σε 4 εβδομάδες ο δεύτερος) να επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο(ή κάθε 6 μήνες σε κατσίκες και προβληματικές περιοχές) γιατί το χαλάρωμα της προσπάθειας των εμβολιασμών είναι η συνηθέστερη αιτία της εμφάνισης της αγαλαξίας σε κοπάδια που βρίσκονται σε τέτοιες περιοχές.Τα καλύτερα αποτελέσματα στο νησί μας (προσωπική εκτίμηση) έδωσε το AGALAX της ceva. Δυνατό να παρατηρηθεί ελαφρά μείωση της γαλακτοπαραγωγής, διάρκειας μερικών ημερών, όταν εμβολιάζονται τα θηλυκά ζώα στην περίοδο της γαλακτοπαραγωγής.
Ζώα που δεν είναι υγιή, ζώα καταπονημένα ή ύποπτα μόλυνσης δεν πρέπει να εμβολιάζονται.
Πρέπει να τονισθεί και να το καταλάβουν οι κτηνοτρόφοι ότι τα εμβόλια που κυκλοφορούν περιέχουν αδρανοποιημένα στελέχη με mycoplasma agalactiae και έτσι μόνο μικρή προστασία μπορούν να προσφέρουν απο τα άλλα είδη μυκοπλασμάτων που μπερδεύονται στην αγαλαξία.Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι τα στελέχη mycoplasma agalactiae που προκαλούν κυρίως τη νόσο μεταλλάσονται(αλλάζουν μορφή) γρήγορα με αποτέλεσμα ορισμένες φορές παρά τους σωστούς εμβολιασμούς στο σωστό χρόνο,σε υγιή, σωστά διατρεφόμενα, με σωστούς κανόνες υγειηνής κοπάδια να μην έχουμε τα αποτελέσματα που περιμένουμε.Χιλιάδες όμως είναι οι κτηνοτρόφοι που αν δεν έχουν εξαλείψη την τρομερή αυτή αρρώστεια απο τα κοπάδια τους την έχουν όμως περιορίσει και σε συχνότητα και σε σοβαρότητα με τη σωστή χρήση των εμβολίων.
3. Σε κοπάδια που βρίσκονται σε γαλακτοπαραγωγή και τα χτυπάει η αγαλαξία η ζημιά για τον κτηνοτρόφο είναι τεράστια αφού το γάλα που αρμέγει μέρα με τη μέρα πέφτει κατακόρυφα.Εδώ τι κάνουμε?
α) Δεν εμβολιάζουμε γιατί πιθανόν να πάρει φωτιά η αγαλαξία μέσα στο κοπάδι.
β) Προχωρούμε όσο πιο γρήγορα διαπιστώσουμε την αρρώστεια σε θεραπεία με ενέσιμα αντιβιοτικά επί 3-4 ημέρες.Το γάλα κατά την διάρκεια της θεραπείας και για όσες μέρες μετά το τέλος της αναφέρει ο κτηνίατρος στη συνταγή ,το αππορίπτουμε.
γ) Προσέχουμε και βελτιώνουμε το επίπεδο της διατροφής των ζώων μας αφού αυτός είναι ένας πολύ βασικός γενικός κανόνας ότι δηλαδή καλά διατρεφόμενα ζώα με καλές συνθήκες διαμονής αντέχουν και περνούν την αρρώστεια σε πιο ελαφριά μορφή.
4. Όταν σε ένα κοπάδι υπάρχει η υποψία ότι «λαγοκοιμάται» η αγαλαξία μπορούμε όταν αρχίζει η περίοδος που γεννούν οι προβατίνες να κάνουμε μια θεραπεία σε όλα τα ζώα με σκοπό να καθηλώσουμε την εξάπλωση της αγαλαξίας μέσα στο κοπάδι.
Βιβλιογραφία:
1. Ν.Δ.Γιαδίνης(Κλινική Παραγωγικών Ζώων,Κτην/κη Σχολή Θες/κης,Συνέδριο Πάτρας 17/10/2009)
2. Φύλλο οδηγιών AGALAX
3.Αλέξανδρος Σπαής (Νοσολογία Αιγών και Προβάτων 2005)
4.Ζυγογιάννης Δημήτριος(Εκτροφή και παθολογία του προβάτου2006)
5.Συγκομιδή εμπειριών απο εκατοντάδες περιστατικά απο το 1990 και μετά όταν καθαρόαιμες προσβεβλημένες κατσίκες εισήχθησαν απο ζωεμπόρους στο νησί μας απο το εξωτερικό(Ιταλια-Γαλλία).Πριν το 1990 η αγαλαξία ήταν άγνωστη στο νησί μας.
6. Philip R Scott (sheep medicine 2007)
7. Diseases of sheep ,fourth edition, edited by I..D.Aitken, 2007
8. BANGA, H.S., and GUPTA, P.P. 1988. Pathogenicity of Mycoplasma mycoides
subsp. mycoides (large colony type) for sheep udder. Austr. Vet. J., 65:361-362.
9. BRIDRE, J., and DONATIEN, A. 1923. Le microbe de l’agalazie contagieuse et sa
culture in vitro. C.R. Acad. Sci. (D) (Paris), 177:841-843.
10. COTTEW, G.S. 1984. Overview of mycoplasmoses of sheep and goats. Isr. J.
Med. Sci., 20:962-964.
11. DaMASSA, A. J,. 1983. Recovery of Mycoplasma agalactiae from mastitic goat
milk. J. Am. Vet. Med. Assoc., 183:548-549.
12. DaMASSA, A.J., BROOKS, D.L., and
caprine mycoplasmosis caused by Mycoplasma capricolum, Mycoplasma mycoides
subsp. mycoides, and Mycoplasma putrefasciens. Isr. J. Med. Sci., 23:636-640.
13, DaMASSA, A.J., WAKENELL, P.S., and BROOKS, D.L. 1992. Mycoplasmas of
goats and sheep. J. Diagn. Invest., 4:101-113.
14. FOGGIE, A., ETHERIDGE, J.R., ERDAG, O., and ARISOY, F. 1970. Contagious
agalactia of sheep and goats: Preliminary studies on vaccines. J. Comp. Pathol.,
80:345-350.
15. JASPER, D.E., and DELLINGER, J.D. 1979. Isolation of exotic mycoplasma from
goats. Proc. 22nd Ann. Mtng. Am Assoc. Vet. Lab. Diagn., pp 119-124.
Leave a reply